Wednesday, March 4, 2009

Jinawa: by Mar Recentes

Posted by Steven Egay
For Gigaquit Civic Club
March 4, 2009

Hala sige balikasa an imo silingan! Ba-ira na an dangay! Panghapyas na nan lana! Pagtungajaw! Ugay gajod paghunung hangtod maupos an imo boses, hangtod tunghay duyum. Pero pagkasilum, sa ila kaw gihapon mangajo nan tangyad, sanan ugbus nan gayay. Jaon may ila tindahan, di ba? So “ibig sa bihun” mag-good for na sab kaw nan buyad, asin, suka – unu pa? – asukar sanan sabon. Jawas! Kapresko nato kuman Luy! Higaya na sab kamo ni Mano Pido! May limit nan ton hinuon, kay amo ra nan jatis na drakula, kon maig-an nan sūga, muhujos man. Sa pag-abot nan oras na lūkūy na an tijan, ini tikuy-tikuy na sab kaw para maka-good for. Pero inday unu, pagkangadj-an duyom na sab, mag-uyan man lagi sa ila nan bato! Mangabali man an ila tambis! Magka-kisi lagi an ila pawud sanan mga binugha, kay jari na si Luluy manghilabot nan dili ija. Kay puluho man lagi kaw Luy!
Sa tan-aw nimo, marajaw ton? Kalain sab nimo, Luy! Amo ra kaw nan uyud na aja ra sin-sūpsūp nan dūgūs nan iban na mga buyak, way hago, way huyas! Gamhananan kaw gajud, Luy!
Amo ra kaw nan mga ekstra sa Jinawa! Amo tun an tagtungajaw nan mga jawa kay an ila plano sa kalibutan puro away nan mga tawo. Kada agunyas an mga jawa jaon maghurum na kay ila dajon pas-anon an kayag sa namatay. Ugsa, an pagpangaji sanan marajaw na nahimo nan mga tawo amo tun an maglikay sa ila sa impyerno. An mga anghel amoy magbantay sa hapit na mag-last trip na tawo. Sa tabang nan agunyas, an mga tawo mahibayo na jaoy naglisud na sa lawas nija. Ugsa hamok an mangurus, mangaji gamay sanan muhangad sa taas na unta kon kuhaon man an kayag nan tawo na tun, mahilangit sab. (Pero kon jadto lagi parehas kan Luluy amo an imo silingan, ugay sab pagtungajaw, kay malipay man an mga jawa para sa sunod na last trip. Basi ikaw na sab an dekorahan nan kandila…)
Gosh! Nanindug an mga buhok ko! An ako opisyo sa article na ini para lamang i-explain an Jinawa, tapos nuabot pa sa agunyas! Hala sige, i-imagine mo an tingog nan agunyas, aber kon di kaw mapa-susmaryosep! Anyway, sa actual na Jinawa Festival wayay agunyas. Selebrasyon hinuon ini nan pagpildi nan marajaw sa dautan. Magsugod ini sa mga balikas. Matinubagay an mga jawa. Mag-chant sila nan mga balaknon na mga piyesa. Magsajaw sajaw sila. Gana an ila costume, mga jawa gajud! An kinabuhi nan Festival jaon sa choreography sanan blending nan mga boses. An masakiton kay maghigda sa ija lantay kay hapit na lagi mga last trip. Ugsa an mga anghel amoy mutabang sa ija para mahilangit an ija kayag. Timbang timbangon an mga sayǎ nan masakiton para makuha an desisyon.
An Jinawa Festival typical sanan indigenous ra gajud sa Gigaquit Town. Way lain sa iban na mga munisipyo na jaoy ila pareho nan iton na sajaw sanan dialogues. An Aklan jaoy ila Ati-atihan, an Baguio jaoy sab Panagbenga. Kita na taga Gigaquit dapat proud para maipakita an ato kultura sanan tradisyon. We must be proud of our past, our religiousity, the way we value rightness against the doings of evil.
Jinawa Festival is another project under the Gigaquit Tourism Industry which is being pushed by the Gigaquit Civic Club – a Manila-based organization that wants to bring the best of the town and people of Gigaquit. The main aspects of GCC concern are to manifest the culture, preserve the natural resources and uphold religiousity of the people.
As one, Gigaquit must move on and develop as another tourist attraction in far Southern Philippines. Enough with politics and killings! Everyone must learn to value our worth as a people and let everyone around the globe know how we value morality and religiousity.
An Jinawa is a satire wake up call to those people who hide beneath their cloaks of ignorance and “walang-paki”. Let us not wait for the chime of bells to tell us “Hey, you have few moments to live… do something good for others or else, these Jawas would bring your soul to the hot bed of hell!”

For comments and inquiries, please email Philippine Army Capt. Mario Recentes at mar_recentes02@yahoo.com

Originally posted by Steve Egay at http://gigaquitnons.ning.com/

No comments:

Post a Comment